W ostatnich latach walka z zanieczyszczeniem powietrza stała się jednym z głównych priorytetów Polski. Uruchomiony kilka lat temu program Czyste Powietrze to niezwykle ważny element strategii, która ma na celu przekształcanie kraju na bardziej ekologiczny i zrównoważony. Z założenia chodzi o poprawę jakości powietrza i ochronę zdrowia publicznego.
Cele programu Czyste Powietrze
Celem programu Czyste Powietrze jest redukcja emisji zanieczyszczeń poprzez modernizację systemów grzewczych w budynkach mieszkalnych. Od 2018 roku złożono ponad 750 tysięcy wniosków o łącznej wartości przekraczającej 20 mld zł. Warto zwrócić uwagę że całkowity budżet zadania wynosi ponad 100 mld zł. W 2024 roku program nadal zachęca mieszkańców do wymiany starych pieców na nowoczesne efektywne i ekologiczne urządzenia grzewcze. Kolejnym krokiem jest także termomodernizacja budynków. Taka inwestycja zapobiega utracie ciepła. Dzięki tym działaniom nie tylko zmniejsza się emisję szkodliwych substancji ale również zwiększa efektywność energetyczną domów.
Dofinansowanie w programie Czyste Powietrze
Najważniejszym elementem programu Czyste Powietrze jest wsparcie finansowe dla mieszkańców modernizujących swoje systemy grzewcze. Nawet biorąc pod uwagę wysokość inflacji to w dalszym ciągu polityka dotacji w 2024 roku pozostaje atrakcyjna. To zachęca do uczestnictwa w programie. Polacy mogą ubiegać się o różne dotacje i preferencyjne kredyty co znacznie obniża koszty inwestycji. Wysokość dofinansowania zależy od dochodów gospodarstwa domowego. Obowiązują trzy progi dotacji: podstawowy, podwyższony i najwyższy a dzięki temu osoby o niższych dochodach mogą uzyskać największe wsparcie i poprawić jakość swojego życia. O tym jak uzyskać wsparcie przeczytać można w dziale "Dofinansowanie czyste powietrze krok po kroku".
Wsparcie finansowe można uzyskać na:
- Audyt energetyczny który dostarczy pełną informację jak najlepiej ocieplić budynek wybrać optymalne źródło ciepła uzyskać maksymalną dotację i obniżyć rachunki za ogrzewanie.
- Ocieplenie ścian stropu i podłogi.
- Wymianę okien drzwi i bramy garażowej.
- Wymianę starego pieca na nowoczesne źródło ciepła.
- Instalację centralnego ogrzewania (CO) i ciepłej wody użytkowej (CWU).
- Wentylację mechaniczną z odzyskiem ciepła.
- Mikroinstalację fotowoltaiczną.
Od 22 kwietnia 2024 można uzyskać dofinansowanie do pomp ciepła kotłów zgazowujących drewno i kotłów na pellet pod warunkiem że są one wpisane na listę ZUM (zielonych urządzeń i materiałów) czyli certyfikowanych sprzętów przetestowanych w odpowiednich laboratoriach.
Jak złożyć wniosek w programie Czyste Powietrze?
Wsparcie finansowe można uzyskać na projekty zakończone (oprócz dotacji z prefinansowaniem) w trakcie realizacji lub jeszcze nierozpoczęte. Wnioski o dotację można składać do 31 grudnia 2027 roku a wszystkie związane prace powinny być zakończone przed 30 czerwca 2029 roku.
Wniosek można złożyć przez Internet (Portal Beneficjenta) w urzędzie lub za pośrednictwem banku. Aktualny formularz oraz instrukcja wypełniania są dostępne w Portalu Beneficjenta i na stronie gov.pl.
W przypadku prefinansowania wniosek można złożyć wyłącznie przez serwis GWD. Tego typu dokument podpisuje elektronicznie profilem zaufanym. Jeśli beneficjent nim nie dysponuje powinien wydrukować formularz podpisać ręcznie i przesłać pocztą lub dostarczyć do punktu informacyjno-konsultacyjnego w gminie. Osoby które korzystają z kredytowania inwestycji otrzymają w banku wszystkie niezbędne informacje. Konsultant złoży także w ich imieniu wniosek. Natomiast na stronie Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej znaleźć można kalkulatory które pomagają obliczyć należną kwotę dotacji oraz grubość izolacji termicznej.
Efekty programu Czyste Powietrze
Działania w ramach programu Czyste Powietrze już przynoszą widoczne rezultaty. Zmniejsza się ilość zanieczyszczeń powietrza (smog) co poprawia stan środowiska i wpływa na zdrowie mieszkańców. Modernizacja systemów grzewczych redukuje też zużycie energii i koszty eksploatacji budynków co jest korzystne dla gospodarstw domowych i całej gospodarki. Program wspiera również kampanie edukacyjne które zwiększają świadomość społeczną na temat ekologii.
Kompleksowa termomodernizacja w programie Czyste Powietrze
Od 3 stycznia 2023 roku obowiązuje nowa wersja programu Czyste Powietrze. Wprowadziła ona istotne zmiany – w tym koncepcję kompleksowej termomodernizacji. To szereg działań które mają na celu poprawę efektywności energetycznej budynku.
W programie Czyste Powietrze oznacza to przedsięwzięcia które:
- Obniżą zapotrzebowanie na energię użytkową (EU) budynku do poziomu nie więcej niż 80 kWh/m²/rok lub
- Zmniejszą to zapotrzebowanie o co najmniej 40% w stosunku do wartości początkowej.
Aby sprawdzić czy te cele zostały osiągnięte konieczne jest przeprowadzenie profesjonalnego audytu energetycznego budynku.
Korzyści kompleksowej termomodernizacji
Audyt energetyczny ocenia obecny stan budynku i wskazuje które elementy wymagają modernizacji co pozwoli zmniejszyć zużycie energii. Analiza określa:
- jakie ulepszenia są potrzebne
- koszty i korzyści tych ulepszeń
- najlepsze rozwiązania techniczne i materiały
- najbardziej opłacalne prace oraz odpowiednie źródła energii
- skąd pozyskać środki na modernizację.
Audyt energetyczny to szczegółowy plan który jest zgodny z ustawą o wspieraniu termomodernizacji i remontów oraz innymi odpowiednimi przepisami.
Warunki uzyskania dotacji na kompleksową termomodernizację
Aby uzyskać podwyższoną dotację w ramach kompleksowej termomodernizacji należy spełnić kilka warunków:
- Przeprowadzić audyt energetyczny budynku i dołączyć jego podsumowanie do wniosku o dotację.
- Kompleksowa modernizacja musi przynieść oszczędność energii na poziomie 40% lub zmniejszyć zapotrzebowanie energetyczne do 80 kWh/m²/rok.
- Zrealizować w całości jeden z wariantów modernizacji wskazanych w audycie osiągając wymagane oszczędności energii.
Kiedy kompleksowa termomodernizacja może być nieopłacalna?
Czasami audyt energetyczny i wnioskowanie o kompleksową termomodernizację mogą nie przynieść wymiernych korzyści. Warto więc dokładnie przeanalizować koszty i potencjalne dotacje przed podjęciem decyzji.